We zijn aangekomen bij het laatste deel van dit vierluik. In de voorgaanse artikelen hebben we de regels besproken waar je als emigrant mee te maken krijgt. Je weet nu hoe de 10-jaarsregel bij erfenissen werkt, hoeveel winst je kunt behalen door te ontsnappen aan Box 3 en waarom het noodzakelijk is om alle banden met Nederland definitief door te snijden.
De theorie is duidelijk, het huis is verkocht en de administratie is op orde. Maar dan blijft de belangrijkste praktische vraag over: waar ga je eigenlijk wonen?
Elk land heeft zijn eigen regels, voordelen en valkuilen. In dit slotstuk zetten we de vier populairste bestemmingen voor vermogende Nederlanders naast elkaar: Italië, Portugal, Spanje en België. We kijken hierbij niet naar de mooiste stranden, maar naar de harde cijfers in je portemonnee. Het perfecte land bestaat helaas niet; het is altijd een afweging tussen het klimaat, de kwaliteit van de voorzieningen en de hoogte van de belastingrekening.
Italië stond jarenlang bekend om zijn chaos en hoge belastingdruk, maar de overheid in Rome heeft het roer omgegooid. Er is een specifiek programma opgezet om kapitaalkrachtige pensionado's naar het zuiden te lokken. Als we puur naar de financiën kijken, is Italië op dit moment de onbetwiste nummer één.
Het aanbod is simpel en bijzonder aantrekkelijk. Verhuis je naar een gemeente in het zuiden van Italië (de regio’s Sicilië, Sardinië, Calabrië, Campanië, Basilicata, Abruzzen, Molise of Puglia) met minder dan 20.000 inwoners? Dan betaal je slechts 7% inkomstenbelasting.
Wat deze regeling zo krachtig maakt, is de reikwijdte. Die 7% geldt niet alleen voor je pensioenuitkering, maar voor al je buitenlandse inkomsten. Dus ook over het dividend uit je aandelenportefeuille, de rente op je spaarrekening en royalty's. Waar je in Nederland jaarlijks een flink percentage van je vermogen moet inleveren in Box 3, betaal je hier een vlak en laag tarief over wat er daadwerkelijk binnenkomt. Deze status is geldig voor maximaal 15 jaar.
Daarnaast is Italië verrassend mild als het gaat om vermogen dat je nalaat. De erfbelasting kent een vrijstelling van maar liefst € 1.000.000 per erfgenaam in de rechte lijn. Heb je een partner en twee kinderen? Dan kun je tot 3 miljoen euro belastingvrij doorgeven. Over het meerdere betaal je slechts 4%.
Financieel is het een fantastische deal, maar je moet wel goed nadenken over de leefomstandigheden. De regeling geldt specifiek voor het zuiden en voor dorpen in bepaalde aardbevingsgebieden. Dat is een heel ander leven dan aan het Comomeer of in Toscane.
Je moet je afvragen of je daar wilt wonen als je ouder en brozer wordt. De bureaucratie is in deze regio's vaak traag en ondoorzichtig. Nog belangrijker is de gezondheidszorg. De kwaliteit van ziekenhuizen in het zuiden haalt vaak niet het niveau dat we in Nederland of Noord-Italië gewend zijn. Ben je bereid om voor een fiscale besparing te vertrouwen op een streekziekenhuis waar de taalbarrière groot kan zijn? Voor vitale avonturiers is dit een toptarief, voor mensen met een zorgbehoefte is het een risico.
Jarenlang was Portugal de favoriete bestemming van veel Nederlanders dankzij de zogeheten NHR-status (Non-Habitual Resident), waarmee je vaak 0% belasting betaalde. Het is belangrijk om te weten dat deze regels per 2024 zijn aangepast en versoberd. Laat je dus niet informeren door verouderde brochures. Toch blijft Portugal een zeer sterke kandidaat.
Hoewel de inkomstenbelasting voor nieuwe inwoners niet meer zo spectaculair laag is als voorheen (het tarief op pensioenen is bijvoorbeeld 10% geworden en de toegangseisen zijn strenger), heeft Portugal nog steeds een enorme troefkaart in handen: de erfbelasting.
In Portugal betalen partners en kinderen 0% erfbelasting.
Dit maakt Portugal tot een zeer veilige haven voor familievermogen. In Nederland (na de 10-jaarsregel) of in veel andere landen roomt de fiscus een flink deel van je nalatenschap af. In Portugal blijft het volledige vermogen intact voor je gezin. Het leven is er bovendien relatief goedkoop, het klimaat is mild (zeker in de Algarve) en er is een grote internationale gemeenschap, waardoor je met Engels goed uit de voeten kunt.
Er is wel een belangrijk detail: Portugal kent een 'Stamp Duty' (Zegelrecht) van 10% bij overlijden. Dit geldt echter alleen voor goederen die zich fysiek in Portugal bevinden, zoals je Portugese woning of een Portugese bankrekening. Je internationale beleggingsportefeuille, die je verstandig hebt ondergebracht in een structuur buiten Portugal (zoals besproken in het vorige artikel), blijft buiten schot.
Portugal is daarmee de keuze voor mensen die zekerheid zoeken. Het is misschien niet meer het belastingvrije paradijs van vijf jaar geleden, maar het biedt een stabiele omgeving waar je vermogen intact blijft voor de volgende generatie.
Spanje is veruit de populairste bestemming voor Nederlanders. De levensstijl, het klimaat en de bereikbaarheid trekken veel mensen aan. Maar fiscaal gezien is Spanje voor vermogenden complex en soms zelfs risicovol.
Spanje is het enige land in de Europese Unie dat nog een echte vermogensbelasting kent (Impuesto sobre el Patrimonio). Net als in de oude Nederlandse situatie betaal je hier belasting over het bezit van je vermogen, ongeacht of je rendement maakt of niet. De tarieven kunnen in sommige gevallen oplopen tot wel 3,5% per jaar. Dat is funest voor je kapitaalbehoud.
De situatie in Spanje is extra ingewikkeld omdat de regels per regio verschillen. Spanje is sterk gedecentraliseerd en regio's mogen hun eigen kortingen geven op de vermogensbelasting. De regio Madrid en sinds kort ook Andalusië (waar de populaire Costa del Sol ligt) hebben besloten om 100% korting te geven. In de praktijk betaal je daar dus geen vermogensbelasting. Ze doen dit bewust om vermogende buitenlanders aan te trekken.
Dit lijkt goed nieuws, maar de centrale regering in Madrid was het hier niet mee eens. Om deze regionale belastingvoordelen teniet te doen, is er een nationale 'Solidariteitstaks' ingevoerd voor vermogens boven de 3 miljoen euro. Hierdoor kun je, ondanks dat je in een 'belastingvrije' regio woont, alsnog een aanslag krijgen vanuit de landelijke overheid als je vermogen groot is.
Spanje is hierdoor fiscaal en politiek minder stabiel voor vermogende mensen. De regels zijn inzet van een politieke strijd en kunnen veranderen na verkiezingen. Woon je in Valencia? Dan betaal je vaak de hoofdprijs. Woon je in Andalusië? Dan zit je nu goed, maar de toekomst is onzeker. Spanje is vooral geschikt als je bereid bent je goed te laten adviseren en flexibel bent.
Soms hoef je niet naar de andere kant van Europa te verhuizen om fiscaal voordeel te halen. België is al decennia een toevluchtsoord voor vermogende Nederlanders.
Het grote voordeel van België is simpel: het land kent geen vermogensbelasting zoals onze Box 3. Je betaalt geen belasting over het bezit van je vermogen. Daarnaast – en dat is uniek in Europa – kent België geen vermogenswinstbelasting op aandelen, mits je belegt als een 'goede huisvader'.
Dit begrip 'goede huisvader' is cruciaal. Het betekent dat je defensief en rustig belegt voor de lange termijn, gericht op vermogensbehoud en een normaal rendement. Ga je dagelijks speculeren met opties of crypto? Dan ziet de fiscus dat als beroepsmatig of speculatief en wordt de winst wel belast. Maar voor de gemiddelde vermogende senior die rustig renteniert, is het rendement onbelast.
De cultuur is vertrouwd, de taal is in Vlaanderen geen barrière en de gezondheidszorg behoort tot de absolute wereldtop. Je bent bovendien in een paar uur terug in Nederland voor een verjaardag of familiebezoek. Voor veel ouderen is die nabijheid veel waard.
België is een paradijs tijdens je leven, maar kan duur zijn bij overlijden. De erfbelastingtarieven zijn vergelijkbaar met de Nederlandse en kunnen fors oplopen. Er zijn routes om dit te verzachten (bijvoorbeeld via schenkingen bij de notaris), maar dat vereist planning. Daarnaast zijn de kosten bij het kopen van een huis (registratierechten) in België erg hoog, soms wel 10% of 12%. Je moet dus zeker weten dat je er lang blijft wonen, anders verdien je die kosten niet terug. Lees je voor vertrek ook goed in over je rechten en plichten binnen de EU op Europa.eu.
We hebben vier smaken geproefd. De conclusie is dat er geen 'beste' land is, maar wel een land dat het beste bij jouw situatie past.
Dit was het laatste deel van ons vierluik. We hopen dat je nu een beter beeld hebt van wat er komt kijken bij een emigratie. Het is een stap die je leven kan verrijken en je vermogen kan beschermen, maar de materie is weerbarstig.
Er is één advies dat we je tot slot willen meegeven: ga niet zelf dokteren. De fiscale wetgeving in al deze landen verandert voortdurend. Wat vandaag geldt, kan volgend jaar door een nieuwe regering zijn aangepast. Als je vermogen groot genoeg is om je zorgen te maken over Box 3 en erfbelasting, is het ook groot genoeg om te investeren in een specialist die zowel de Nederlandse regels als de regels van je nieuwe woonland kent.
Kijk voor praktische zaken rondom vertrek ook altijd even op de overheidswebsite Nederlandwereldwijd.nl.
Veel succes met de keuze en de voorbereidingen
